Met de komst van navigatiesystemen op smartphones is het makkelijker dan ooit om je weg te vinden. Verdwalen is niet langer een optie. Hoe anders is dit voor websites, want logische website navigatie is niet altijd vanzelfsprekend. Men vindt het lastig om structuur aan te brengen in een website, zeker als er gaandeweg nieuwe onderdelen bij komen. Waar laat je die? Want het oorspronkelijke menu heeft geen plek voor al die nieuwe onderdelen vrijgehouden. Navigatiemenu’s kunnen gemakkelijk uitgroeien tot plekken met te veel en slecht gestructureerde informatie, waardoor het voor de gebruiker lastig wordt om te vinden wat hij of zij zoekt.
Primaire en secondaire navigatie
Veel websites maken de navigatie al iets makkelijker door twee of meerdere menu’s op een website te plaatsen. De belangrijke zaken komen dan in het hoofdmenu. Meestal vind je daar het aanbod, een contactmogelijkheid en iets over de organisatie. De minder relevante onderdelen worden dan in een kleiner menu erboven geplaatst, zoals bijvoorbeeld social-medialinks of een vertaalmenu.
Hoeveel items horen er in de primaire navigatie van je website?
Er bestaan basisregels over dat je bijvoorbeeld maximaal zeven menu-items mag hebben in je websitenavigatie. Daarnaast zou je informatie maar drie niveaus diep mogen zitten. Hoewel dit een goed uitgangspunt is, is het niet iets wat je standaard kunt toepassen. Je moet altijd naar de context kijken: om welke organisatie gaat het? Wie is de doelgroep? Over welke content gaat het? Het aantal menu-items zal daar uiteindelijk van afhangen.
Waarom is logische website navigatie belangrijk?
In de meeste gevallen moet de informatie op een website interessant en bruikbaar zijn voor de bezoeker. Maar wat als deze informatie niet vindbaar is? Een logische website navigatie maakt informatie beter vindbaar. Niet alleen voor de bezoekers van je website, maar ook voor zoekmachines. Dus vind je zoekmachineoptimalisatie (SEO) belangrijk, kijk dan ook naar de structuur van je website.
Het organiseren van je websitenavigatie
Bij het maken van logische website navigatie is het goed om in informatiesystemen te denken en niet in losse informatie.
Een voorbeeld
Een webshop die platen en cd’s verkoopt heeft een navigatie bedacht op basis van muziekgenre:
- Alternatief
- Pop
- Modern
- Folk
- Reggae
- Jazz
- Metal
Nadat de webshop een aantal maanden draait, blijkt er ineens een muziekboek te zijn uitgegeven dat ze ook willen gaan verkopen. Daarvoor wordt een menu-item ‘Lezen’ aangemaakt. Omdat alle andere navigatie-items muziekgenres zijn, valt dit item nogal uit de toon. Daardoor kan een menu verwarring veroorzaken bij de bezoeker. Het gevolg is, dat deze niet vindt wat hij zoekt en de website verlaat. Bij het aanmaken van het menu is in dit geval niet gedacht aan informatie die er op dat moment nog niet was, maar misschien kon komen. Gedacht van uit de term “Lezen” zou een logische navigatie zijn:
- Lezen
- Luisteren
- Alternatief
- Pop
- Etc.
Of:
- Boeken
- Muziek
- Alternatief
- Pop
- Etc.
Omdat het nu om slechts één boek gaat, is dit misschien een wat zware structuur en zorgt deze voor een onnodige extra klik bij de bezoeker. Maar zodra er meer boeken verkocht gaan worden, schept dit duidelijkheid in de navigatie van de website. Er is meer context.
Groeperen van informatie in je navigatie
Groeperen van informatie maakt het voor websitebezoekers makkelijker om te navigeren. We onderscheiden in informatie-architectuur de volgende schema’s voor het organiseren van informatie:
- Op onderwerp
- Taak-geörienteerd
- Doelgroepspecifiek
- Metaforen
- Hybride
Navigatie menu op onderwerp
Indien je een webshop hebt, dan kun je je navigatie op onderwerp inrichten. Neem bijvoorbeeld de website van de ANWB. Het menu is ingericht op onderwerp: auto, vakantie, vrije tijd.
Taak-geörienteerde navigatie
Website navigatie die je aanzet tot actie, noemen we taak-geörienteerd. Denk hier bij aan termen als “Lid worden”, “Doneren”, “Kaartje kopen”. De website van Greenpeace heeft gedeeltelijk een taak-geörienteerd menu.
Doelgroepspecifieke website navigatie
Het mooiste is, als je website slechts één doelgroep heeft. Maar in de praktijk zien we dat er vaak meerdere doelgroepen worden aangesproken. Als dit een belangrijk onderdeel in je navigatie is, dan kan het zinvol zijn om je navigatie aan te passen op verschillende doelgroepen. Zo heeft de Universiteit van Amsterdam een duidelijk menu gericht op verschillende doelgroepen. De informatie is gegroepeerd per doelgroep, zoals student, medewerker, werkgever, leverancier.
Metaforen in navigatie
Tot slot zien we in navigatie ook nog metaforen voorkomen, veelal in de vorm van iconen. Denk hierbij aan een huisje dat naar de homepage verwijst, een envelopje dat verwijst naar het versturen van e-mail, of een prullenbakje waar je dingen weggooit. Op websites zie je ook vaak een vergrootglas als metafoor voor de zoekfunctie op een website.
Hybride informatieschema’s
In de praktijk zien we vaak een combinatie van bovenstaande informatieschema’s. Dit noemen we hybrideschema’s. Een deel van het navigatiemenu is dan taakgeörienteerd, een deel doelgroepgeörienteerd en een deel op onderwerp gebaseerd. Bij hybrideschema’s dien je extra op te passen voor onduidelijkheid. Zorg dan in ieder geval dat je binnen je menu per schema groepeert.
Extra aandachtspunten bij het maken van logische websitenavigatie
Het navigatiemenu boven aan je website is een belangrijke manier voor bezoekers om te vinden wat ze zoeken. Naast het organiseren van het menu, is de tekst die je aan de menu-items toekent ook van belang. Denk hierbij aan de volgende punten:
- Gebruik geen werkwoorden en zelfstandige naamwoorden door elkaar.
- Zorg dat het label van je menu-item meteen duidelijk maakt wat er achter zit.
- Kies een taal die past bij de organisatie en doelgroep.
- Wees consequent en gebruik dezelfde navigatie over de hele breedte van je website.
Vervolgens kun je naast je menu’s ook nog op andere plekken zorgen voor een goede navigatie door je website, bijvoorbeeld door gebruik te maken van een kruimelspoor, duidelijke tussenkoppen in je artikelen te verwerken, het plaatsen van contextuele links. Komen je websitebezoekers toch op een pagina die niet bestaat, dan komt een bruikbare 404-link van pas.